Hoofdstuk 1 Recente metingen

Dit hoofdstuk geeft een overzicht van de meest recente metingen van gewasbeschermingsmiddelen. Van elke onderzochte locatie zijn de metingen van het meest recente monster meegenomen³. De metingen zijn gedaan in de periode van 10 juli 2024 tot 29 augustus 2024.

Op de onderstaande interactieve kaart is te zien op welke locatie recente metingen zijn uitgevoerd. Naar deze locaties wordt in onderstaande figuur soms verwezen.

Figuur 1.1: Kaart met de ligging van de meetpunten (interactief)

1.1 Hoeveel stoffen in het water?

Er zijn in de laatste 3 maanden 10 meetpunten onderzocht op gewasbeschermingsmiddelen. In de onderstaande figuur is te zien hoeveel stoffen er per meetpunt in het water zijn aangetroffen. Ook is te zien hoeveel stoffen er boven de normwaarde zijn aangetroffen⁴. Op de interactieve kaart is de locatie van elk meetpunt weergegeven.

Figuur 1.2: Het aantal aangetroffen en overschrijdende gewasbeschermingsmiddelen per locatie.

1.2 Hoe schadelijk zijn de stoffen?

Van veel gewasbeschermingsmiddelen is onderzocht bij welke concentratie ze schadelijk zijn voor planten en dieren. De schadelijkheid van een stof kan worden uitgedrukt als het fractie soorten die aangetast zou kunnen worden (PAF - potentieel aangetaste fractie). Ook kan het gezamenlijke schadelijke effect van alle aanwezige stoffen uitgerekend worden (msPAF).⁵ Een msPAF van 10% betekent dat 1 op de 10 soorten aangetast wordt door de aanwezige gewasbeschermingsmiddelen.

In de onderstaande figuur is te zien welk percentage van alle soorten aangetast zou kunnen worden door de aangetroffen gewasbeschermingsmiddelen. In de figuur is onderscheid gemaakt tussen welk percentage soorten acute schadelijke effecten ondervind en welke percentage soorten chronische effecten ondervindt.

Figuur 1.3: De schadelijkheid van alle aangetroffen gewasbeschermingsmiddelen per locatie. Een acute waarde van meer dan 0,5% wordt beschouwd als een hoge toxiciteit. Een acute waarde boven de 10% als een zeer hoge toxiciteit.

1.3 Meest voorkomende stoffen

Er zijn in de meest recente monsters 44 verschillende gewasbeschermingsmiddelen aangetroffen. In de onderstaande figuur is te zien welke stoffen het meest worden aangetroffen. Ook is te zien hoe vaak de betreffende stof boven de normwaarde is aangetroffen.

Figuur 1.4: Het aantal keer dat een gewasbeschermingsmiddel (boven de norm) is aangetroffen

1.4 Individuele metingen

In de onderstaande tabel zijn alle metingen van recent aangetroffen gewasbeschermingsmiddelen weergegeven. In de kolom overschrijdingsfactor is de verhouding tussen de meetwaarde en de norm weergegeven.⁶ In de kolommen PAF (acuut) en PAF (chronisch) wordt het percentage van mogelijk aangetaste soorten weergegeven. Als de meetwaarde boven de norm komt of als één van de PAF-waarden groter is dan 0,5% dan zijn de waarden roodgekleurd.

Figuur 1.5: Ernst van het effect van de aanwezige stoffen (interactief)
N.B. Niet voor iedere stof is een norm of PAF-waarde beschikbaar.

HOME

---

3. Alleen metingen die minder dan 3 maanden geleden gedaan zijn worden getoond.↩︎

4. In de figuren wordt soms getoond welk deel van de metingen boven de normwaarde uitkomt. Een overschrijding van de normwaarde is een indicatie dat deze meting schadelijk kan zijn voor het waterleven. Dit is echter geen formele normoverschrijding omdat normoverschrijdingen alleen per kalenderjaar kunnen worden bepaald.↩︎

5. Een meer uitgebreide toelichting op de PAF en de msPAF zijn te vinden in het RIVM-rapport Potentieel Aangetaste Fractie (PAF) als maatlat voor toxische druk op ecosystemen.↩︎

6. Een voorbeeld: Als de overschrijdingsfactor 2 is, dan betekent dat dat de gemeten waarde 2 keer zo hoog is als de norm. Bij waarden die kleiner zijn dan 1 (niet in de tabel opgenomen) is er geen overschrijding van de normwaarde.↩︎